Dziesiąty numer – Zaranie Śląskie. Seria druga

Ósmy numer – Zaranie Śląskie. Seria druga

Rocznik 10 (2024)

ISSN 0044-183X

Górny Śląsk przechodzi kolejną metamorfozę; widzą to na co dzień mieszkańcy, zauważają zdumieni przyjezdni i coraz częściej analizują dociekliwi. W tegorocznym numerze „Zarania Śląskiego” my również próbujemy poddać te obserwacje pogłębionej refleksji.
Wystarczy zestawić ze sobą chociażby obraz działającej prawie dwa wieki Ferdinandgrube/Kopalni „Katowice” (1823–1999) z pejzażem powstałej w tym miejscu Katowickiej Strefy Kultury, by zobaczyć, jak miasto zrzuca z siebie industrialną skórę.
Pejzażu regionu nie sposób opisywać tylko z jednego punktu widzenia; ponieważ jego wielowarstwowej strukturze musi odpowiadać odpowiednio złożony opis.
Czy coraz bardziej postindustrialny Górny Śląsk stanie się jedynie wielkim skansenem Europy? Czy wielkim magazynem energii (taką hipotezę stawia Iwona Jelonek). A może przestrzenią nowoczesnej kultury? Czas pokaże. Patrząc na dawny szyb kopalni  Katowice”, obecnie obiekt Muzeum Śląskiego, można zastanawiać się wraz z autorkami (Bio)grafii Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, które konstatując, iż Matka Ziemia na razie zwyciężyła z Matką Kopalnią, pytają, czy na pewno ostatnie słowo będzie należało do człowieka?

Spis treści

Krystian Węgrzynek, Wstęp

STUDIA

Iwona Jelonek, Krystian Węgrzynek, Czy zaczęła się już Zielona Transformacja? Z prof. Iwoną Jelonek z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, koordynatorką projektu ,,Transformersi w szkołach – edukacja na rzecz zielonej transformacji i zachowania kultury górniczej w regionie”, rozmawia Krystian Węgrzynek

Patryk Białas, Sprawiedliwa transformacja Górnego Śląska. Historia i wyzwania

Piotr Skubała, Ile nam jeszcze pozostało przyrody na Górnym Śląsku?

Małgorzata Wójcik-Dudek, Magdalena Ochwat, (Bio)grafie Górnego Śląska w najnowszej literaturze non-fiction.

MISCELLANEA

Marcin Libor, Wspomnienia Izabeli Oćwiei z domu Marek z okresu radzieckiej okupacji Tarnopola oraz przymusowego pobytu w Kazachskiej SRR

Arkadiusz Kuzio-Podrucki, Udział Tiele-Wincklerów w przemysłowych i kościelnych dziejach Katowic 

Andrzej Grajewski, Ks. dr Józef Gawor – świadek dwóch totalitaryzmów 

Andrzej Grajewski, Nie tylko redaktor. Ksiądz infułat Stanisław Tkocz, redaktor i twórca opinii publicz­nej,
doradca biskupów, mentor elit politycznych

RECENZJE

B. Czapla, Pomnik to nie tylko kamień, ale i świadectwo czasu. Recenzja książki Piotra Fuglewicza Cokoły przechodnie. Życiorysy z pogranicza Artykuł recenzyjny

D. Zalega, Zapomniane źródła do historii społecznej regionu. Wokół książki Władysława Sali Młodzież robotnicza na Górnym Śląsku. Rok 1937 – próba raportu. Artykuł recenzyjny

P. Skowronek, Nasza Pani. Recenzja książki Krystyny Heskiej-Kwaśniewicz i Zdzisławy Mokranowskiej Ja i moje książki – to jedno. Rozważania o pisarstwie Zofii Kossak

BIBLIOGRAFIA

Anita Tomanek, Piśmiennictwo o Śląsku w wyborze (2023)