Pokaz filmu „Gorzki smak historii”
Aktualności11 czerwca w sali Parnassos odbył się pokaz filmu „Gorzki smak historii”. Jest to filmowa opowieść o losach górnośląskiej społeczności po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1945 roku; o tym, jak w życie spokojnych, pracowitych ludzi wdziera się wielka historia; jak decyzje mocarstw przesądzają o ich losie. Mieszkali tu od pokoleń. To było ich miejsce na ziemi. W 1945 roku stali się przedmiotem podziału łupów wojennych, żywymi reparacjami. „Po
Premiera książki Ryszarda Kaczmarka „Czy jestem Niemcem? Przesiedleńcy z Polski do RFN i NRD w latach 1950–1991”
Aktualności . Książki5 czerwca odbyło się w Bibliotece Śląskiej spotkanie promocyjne książki Ryszarda Kaczmarka „Czy jestem Niemcem? Przesiedleńcy z Polski do RFN i NRD w latach 1950–1991”. Dyskusja,w której wzięli udział prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek, prof. dr hab. Grażyna Barbara Szewczyk oraz dr Krystian Węgrzynek, a w późniejszej części spotkania także osoby z publiczności, toczyła się wokół tematyki migracji z lat 1950–1991. Autor wraz z rozmówcami poruszali problem tego kim były osoby, które
Film „Pamięć 1945. Czerwionka-Leszczyny”
Aktualności19 marca w Centrum Kulturalno-Edukacyjnym Czerwionka-Leszczyny odbyła się premiera filmu „Pamięć 1945. Czerwionka-Leszczyny” poświęconego 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Autorzy filmu Dawid Keller, Janusz Mokrosz i Piotr Zając zaprosili mieszkańców Czerwionki-Leszczyn do opowieści o Pamięci – publicznej, szkolnej i prywatnej. „Pamięć 1945. Czerwionka-Leszczyny” to prywatne dzieje wielkiej historii, gdzie każda osoba ma swoje niepowtarzalne miejsce. Film został zrealizowany przy współpracy Instytutu Badań
Debata śląska pt. „Tragedia Górnośląska 1945. Ofiary i sprawcy”
AktualnościPanelistami debaty śląskiej pt. „Tragedia Górnośląska 1945. Ofiary i sprawcy” byli historycy badający od lat tę problematykę:– prof. Ryszard Kaczmarek, Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej, Uniwersytet Śląski,– dr Bogusław Tracz, Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Katowicach,– dr Dariusz Węgrzyn, Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach,– dr hab. Adam Dziurok, Instytut Pamięci Narodowej – Katowice, UKSW – Warszawa,– dr Bernard Linek, Instytut Śląski w Opolu. Spotkanie moderował dr Krystian
Zgłoszenia na VIII interdyscyplinarną konferencję naukową z cyklu „A jednak kolej!”. Nie tylko węgiel? Kolejowe przewozy towarowe
AktualnościZapraszamy do nadsyłania zgłoszeń na VIII interdyscyplinarną konferencję naukową z cyklu „A jednak kolej!”. Nie tylko węgiel? Kolejowe przewozy towarowe. Konferencja odbędzie się w 14 listopada 2025 r. w siedzibie Instytutu Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej. Truizmem będzie stwierdzenie, że kolej powstała dla przewozu towarów – masowych i drobnych, węgla i piwa, mebli i słomy, kontenerów i… bagażu podręcznego. Jednakże w ciągu swojego niemal 200-letniego istnienia zmieniały się uwarunkowania
Dziesiąty numer – Zaranie Śląskie. Seria druga
Bieżący numer . Zaranie Śląskie. Seria drugaÓsmy numer – Zaranie Śląskie. Seria druga Rocznik 10 (2024) ISSN 0044-183X Górny Śląsk przechodzi kolejną metamorfozę; widzą to na co dzień mieszkańcy, zauważają zdumieni przyjezdni i coraz częściej analizują dociekliwi. W tegorocznym numerze „Zarania Śląskiego” my również próbujemy poddać te obserwacje pogłębionej refleksji.Wystarczy zestawić ze sobą chociażby obraz działającej prawie dwa wieki Ferdinandgrube/Kopalni „Katowice” (1823–1999) z pejzażem powstałej w tym miejscu Katowickiej Strefy Kultury,
Zmarł prof. zw. Henryk Kocój
AktualnościW wieku 93 lat zmarł 4 listopada prof. zw. Henryk Kocój wieloletni wykładowca akademicki na Uniwersytecie Śląskim. Specjalizował się w historii nowożytnej Polski i powszechnej w XVII i XVIII wieku, był autorem licznych książek i opracowań źródłowych oraz kilkuset artykułów naukowych. Z Instytutem Badań Regionalnych współpracował przy okazji publikacji w czasopiśmie „Zaranie Śląskie. Seria Druga”.
Dziewiąty numer – Zaranie Śląskie. Seria druga
Aktualności . Numery archiwalne . Zaranie Śląskie. Seria drugaRocznik 9 (2023) ISSN 0044-183X Ten numer „Zarania Śląskiego” nawiązuje wprost do koncepcji ogrodu tylko w pierwszym artykule. Jednak cała zawartość rocznika może nasuwać skojarzenia – poprzez różnorodność tematów i dobór rzadziej podejmowanych wątków – właśnie z ogrodami angielskimi. Marcin Cyran, pisząc o ogrodzie przy pszczyńskim pałacu, zwraca uwagę na punkt zwrotny w historii tego miejsca (1832 rok), kiedy to założony jeszcze w stylu francuskim
A jednak kolej VI
AktualnościA jednak kolej VI –“To naprawdę ludzie wybrani z naszego społeczeństwa” (J. Ginsbert)– kolejarze na ziemiach polskich w XIX–XX w. W XIX w. maszynista w Rosji miał status kolejarza “drugiej klasy”, “smolucha”, brudnego od ciężkiej pracy przy obsłudze parowozu. W okresie międzywojennym J. Ginsbert napisał o tej grupie zatrudnionych w przedsiębiorstwie “Polskie Koleje Państwowe”, że są “wybrani” ze społeczeństwa. Status ten utrzymał się w kolejnych dekadach, po czym uległ kolejnej modyfikacji
Zmarł prof. Marek S. Szczepański
Aktualności11 października, w wieku 67 lat odszedł prof. dr hab. Marek Szczepański, socjolog i nauczyciel akademicki związany przez całe życie z Instytutem Socjologii Uniwersytetu Śląskiego. Był autorem i redaktorem ponad 300 publikacji, w swoich badaniach poruszał problematykę m.in. socjologii miasta i regionu, socjologii społeczności lokalnych oraz teorii rozwoju społecznego. Z Instytutem Badań Regionalnych współpracował przy tworzeniu Encyklopedii Województwa Śląskiego.