
A jednak kolej VI
Aktualności A jednak kolej VI –
“To naprawdę ludzie wybrani z naszego społeczeństwa” (J. Ginsbert)
– kolejarze na ziemiach polskich w XIX–XX w.
W XIX w. maszynista w Rosji miał status kolejarza “drugiej klasy”, “smolucha”, brudnego od ciężkiej pracy przy obsłudze parowozu. W okresie międzywojennym J. Ginsbert napisał o tej grupie zatrudnionych w przedsiębiorstwie “Polskie Koleje Państwowe”, że są “wybrani” ze społeczeństwa. Status ten utrzymał się w kolejnych dekadach, po czym uległ kolejnej modyfikacji wraz ze zmianami postrzegania pracy na kolei (widocznymi w badaniach socjologów). Państwowa kolej w Polsce w różnych latach swojego istnienia zatrudniała (łącznie, w skali roku) od 200 do nawet 400 tys. osób. Jeśli doliczyć do tego członków rodzin odsetek osób pracujących lub związanych z branżą był spory.
Z biegiem czasu grupa zawodowa kolejarzy uzyskała znaczną niezależność od typowych norm zawodowych, którego symbolem stały się tzw. pragmatyki służbowe. Relatywnie wysokie uposażenia na niektórych stanowiskach (np. maszynistów, kierowników pociągów) oraz intensywne działania socjalne przedsiębiorstw kolejowych (budowa osiedli robotniczych, mieszkania zakładowe sięgające swymi początkami XIX w.), a także kolejarski mundur, przyczyniły się do wytworzenia się etosu pracy kolejarza, ważnego, jak się wydaje, dla budowy etosu pracy o bardziej uniwersalnym charakterze.
Badania nad dziejami tej grupy zawodowej na ziemiach polskich, mimo upływu lat, pozostawiają wiele otwartych pytań badawczych. Wśród nich warto wymienić m.in.
- biografie wybranych postaci, w tym wszystkich ministrów odpowiedzialnych za kolej w Polsce po 1918 r.
- status zawodowy kolejarzy (pragmatyka), w tym względem innych grup zawodowych
- warunki życia i pracy kolejarzy (w tym strajki, protesty)
- kobiety zatrudnione w kolejnictwie
- wyszkolenie i droga zawodowa
- liczebność i fluktuacja zawodowa
- różnice międzyzaborowe
- status kolejarzy nie będących pracownikami kolei państwowych (wąskotorowych, przemysłowych)
- etos pracy
- przedstawienia kolejarzy w kulturze i sztuce
Wskazane grupy pytań są jedynie przykładowymi zagadnieniami, które mogą stać się przedmiotem inspiracji i zaproszeniem do udziału w konferencji. Są nadto, co oczywiste, różne na przestrzeni niemal 200 lat działania sieci kolejowej na ziemiach polskich.
Organizatorzy:
Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej, Stowarzyszenie Humanistyczne „Europa, Śląsk,Świat Najmniejszy”
dr Janusz Mokrosz, dr Dawid Keller
KARTA ZGŁOSZENIOWA – Zgłoszenia udziału wraz z abstraktem o objętości do 1000 znaków prosimy przesyłać do 15 września 2023 r. na adres janusz.mokrosz@bs.katowice.pl
Udział w konferencji jest bezpłatny. Organizatorzy nie pokrywają kosztów transportu, ani nie zapewniają noclegów dla uczestników. Teksty wystąpień zostaną opublikowane w punktowanej recenzowanej monografii naukowej w 2023 r.
Konferencja jest elementem cyklu „A jednak kolej”.
You may also like
Archiwa
- marzec 2023
- luty 2023
- styczeń 2023
- grudzień 2022
- listopad 2022
- październik 2022
- czerwiec 2022
- maj 2022
- luty 2022
- grudzień 2021
- luty 2021
- listopad 2020
- październik 2020
- wrzesień 2020
- sierpień 2020
- lipiec 2020
- marzec 2020
- luty 2020
- grudzień 2019
- listopad 2019
- październik 2019
- wrzesień 2019
- sierpień 2019
- czerwiec 2019
- maj 2019
- kwiecień 2019
- marzec 2019
- luty 2019
- styczeń 2019
- grudzień 2018
- październik 2018
- wrzesień 2018
- sierpień 2018
- czerwiec 2018
- maj 2018
- kwiecień 2018
- marzec 2018
- luty 2018
- styczeń 2018
- październik 2017
- wrzesień 2017
- lipiec 2017
- czerwiec 2017
- maj 2017
- kwiecień 2017
- marzec 2017
- luty 2017
- listopad 2016
- październik 2016
- czerwiec 2016
- marzec 2016
- luty 2016
- styczeń 2016
- grudzień 2015
- listopad 2015
- październik 2015
- sierpień 2015
- czerwiec 2015
- maj 2015
- marzec 2015
- luty 2015
- styczeń 2015
- grudzień 2014
- październik 2014
- wrzesień 2014
- sierpień 2014
- maj 2014
- marzec 2014
- luty 2014
- styczeń 2014
- grudzień 2013
- listopad 2013
- październik 2013
- wrzesień 2013
- sierpień 2013
- czerwiec 2013
- maj 2013
- kwiecień 2013
- marzec 2013
- luty 2013
- styczeń 2013
- grudzień 2012
- listopad 2012
- październik 2012
- wrzesień 2012
- lipiec 2012
- czerwiec 2012
- maj 2012
- kwiecień 2012
Calendar
P | W | Ś | C | P | S | N |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 |