
Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej został powołany decyzją Sejmiku Śląskiego w 2011 roku. Swoją działalność rozpoczął od końca marca 2012 roku, kiedy jego kierownikiem został prof. zw. dr hab. Ryszard Kaczmarek, kierownik Zakładu Archiwistyki i Historii Śląska na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego.
Do zadań Instytutu Badań Regionalnych należy:
- prowadzenie interdyscyplinarnej działalności naukowo-badawczej na potrzeby regionu,
- przygotowywanie programów i materiałów na potrzeby edukacji regionalnej,
- prowadzenie działalności wydawniczej,
- inicjowanie debat publicznych na temat bieżącej sytuacji społecznej regionu,
- upowszechnianie wyników badań naukowych,
- popularyzacja wiedzy o regionie wśród jego mieszkańców,
- wzmacnianie więzi społecznych na poziomie regionalnym,
- zwiększenie poziomu uczestnictwa kulturalnego i społecznego mieszkańców regionu,
- integracja środowiska regionalnych badaczy.
Obecnie Instytutu Badań Regionalnych prowadzi kilka projektów:
- Encyklopedię Województwa Śląskiego „EWoŚ„,
- Platformę Edukacji Regionalnej Eduś,
- Portal GEOHIST (projekt w trakcie realizacji),
- Portal „Debaty„.
IBR jest organizatorem konferencji naukowych i popularnonaukowych oraz współorganizatorem konkursu „Olimpiada Wiedzy o Górnym Śląsku„, a także wydawcą czasopisma „Zaranie Śląskie. Seria Druga” i szeregu publikacji, o których można przeczytać w zakładce „Publikacje„.