Dziewiąty numer – Zaranie Śląskie. Seria druga

Rocznik 9 (2023)

ISSN 0044-183X

Ten numer „Zarania Śląskiego” nawiązuje wprost do koncepcji ogrodu tylko w pierwszym artykule. Jednak cała zawartość rocznika może nasuwać skojarzenia – poprzez różnorodność tematów i dobór rzadziej podejmowanych wątków – właśnie z ogrodami angielskimi. Marcin Cyran, pisząc o ogrodzie przy pszczyńskim pałacu, zwraca uwagę na punkt zwrotny w historii tego miejsca (1832 rok), kiedy to założony jeszcze w stylu francuskim ogród, miał otrzymać zupełnie inny wygląd. Zgodnie z panującą wówczas modą i dominacją nurtu romantycznego w kompozycji ogrodowej, wiązało się to z rozwiązaniami o charakterze bardziej naturalnym i rodzimym. W kolejnych artykułach będziemy mieli możliwość poznania: historii rodu Garnierów; szczególnie złożonej sytuacji prawnej mniejszości żydowskiej w miejscach pod nadzorem Ligi Narodów; sposobów walki z plagą pijaństwa w powojennym województwie śląskim; związków polityki, retoryki i literatury w kontekście publicystyki Wojciecha Korfantego oraz analizę zmieniających się podręcznikowych narracji dotyczących powstań śląskich. 

Trudno zatem mówić o realizacji szczegółowo zaplanowanej idei w tej edycji rocznika, ale jednocześnie można się pokusić o stwierdzenie, iż różnorodność tych rzadko podejmowanych lub pielęgnowanych wątków, tworzy frapującą całość. Gdyby pszczyński ogrodnik stanął przed zadaniem przekształcenia śląskiej przestrzeni dzisiaj, miałby o wiele trudniejsze zadanie do wykonania – stworzyć nową koncepcję tego miejsca po zapadającym się powoli ogrodzie fryderycjańskim.

Cały numer PDF

Spis treści

Krystian Węgrzynek, Wstęp

STUDIA

Marcin Cyran, Rola pszczyńskiego parku zamkowego w życiu rodziny Anhalt-Köthen-Pless

Arkadiusz Kuzio-Podrucki, Górnośląscy Garnierowie. Zarys dziejów i rodowód

Leonie Möllenbeck, Sytuacja prawna mniejszości żydowskiej na terytoriach pod nadzorem Ligi Narodów w latach trzydziestych XX w.: Górny Śląsk – Terytorium Saary – Danzig

Janusz Mokrosz, „Czy wprowadzić częściową prohibicję?”. Sposoby przeciwdziałania zjawisku pijaństwa w województwie śląskim w drugiej połowie lat 40. XX wieku

Krystian Węgrzynek, Wizerunki polityczne a literackie kreacje Wojciecha Korfantego. Zestawienie porównawcze

Marek Białokur, Anna Gołębiowska, Dariusz Gołębiowski, Pierwsza odsłona politycznej i militarnej batalii o Górny Śląsk. I powstanie śląskie w polskich szkolnych podręcznikach historii XXI wieku

MISCELLANEA

Janusz Mokrosz (oprac.), Pamiętnik Emanuela Pietyry z 1945 roku [ Katowice-Kostuchna]

Ryszard Kaczmarek, Co na górnośląskim stole znaleźć było można? Kilka uwag na marginesie zwyczajów kulinarnych Górnoślązaków na przełomie wieków XIX i XX

Dariusz Zalega, Wokół książki Jeana-Numy Ducange’a, „La République ensanglantée. Berlin, Vienne: aux sources du nazism”, Armand Colin, Malakoff 2022 [artykuł recenzyjny]

RECENZJE

Piotr Skowronek, Jak powstawał Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Recenzja publikacji „Powstanie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dokumenty i relacje.” Dokumenty i relacje z wprowadzeniem Lucyny Sadzikowskiej

Beniamin Czapla, „Tu zaszła zmiana” w śląskim krajobrazie. Recenzja książki Barbary Romer-Kukulskiej „Klachy z Koszutki. Od familoków do bloków”

Julia Rott-Urbańska, Szopienice – kraina ołowiem płynąca. Recenzja książki Magdaleny Majcher Doktórka od familoków

BIBLIOGRAFIA

Anita Tomanek: Piśmiennictwo o Śląsku w wyborze (2022)