Nowa Fabryka Silesia: Tragedia Górnośląska 1945

Nowy, ósmy numer kwartalnika kulturalnego „Fabryka Silesia” opowiada o Tragedii Górnośląskiej 1945 Roku ( w związku z ogłoszeniem Roku Pamięci Ofiar Tragedii Górnośląskiej). Jego autorzy starają się o wpisanie jej w refleksję kulturową o Górnym Śląsku. Istotą nowej „Fabryki Silesia” jest refleksja o Tragedii Górnośląskiej z dzisiejszego punktu widzenia.

Nowy numer otwiera artykuł historyka Adama Dziuroka wprowadzający w najważniejsze zagadnienia Tragedii Górnośląskiej i jej konteksty. Nad dzisiejszymi jej znaczeniami zastanawiają się ponadto Ryszard Kaczmarek, Bernard Linek, Piotr Madajczyk, Andrzej Sznajder i Zygmunt Woźniczka. Z kolei Dariusz Węgrzyn pisze o żmudnym procesie liczenia deportowanych, Bogusław Tracz o „piekle kobiet” w 1945 roku, a Grażyna Kuźnik relacjonuje, dlaczego Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR powstało właśnie Radzionkowie.

             Nad pamięcią Tragedii Górnośląskiej rozważają Zbigniew Kadłubek (w szkicu „Silesia Niobe”), Henryk Waniek (we „Wspomnieniach z raju”) i Sebastian Rosenbaum, którzy zastanawiają się, jak zapisała się ona w świadomości Górnoślązaków i jak pamięć o niej z trudem przebijała się do narracji historycznej i oficjalnej. Pisarz Jerzy Pluta zapisuje historię swego ojca deportowanego w 1945 roku, a Jan F. Lewandowski rejestruje ślady 1945 roku w małomiasteczkowej pamięci Toszka. Do tego przypomnienie interpelacji poselskiej Tadeusza Kijonki z 1990 roku.

            Rozmowa Krzysztofa Karwata z historykiem sztuki Ewą Chojecką otwiera blok tekstów pod hasłem „Gdy Muzy milczą”, w którym chodzi zwłaszcza o zapisy Tragedii Górnośląskiej w literaturze i sztuce, a także w losach artystów. Znajdujemy w nim relacje wspomnieniowe Stefana Stellera, syna grafika Pawła Stellera, pisarza Paula Habraschki, malarza Hilarego Krzysztofiaka, fragmenty powieści Stanisława Mutza, a także przypomnienie głośnej niegdyś rozmowy Adama Krzemińskiego z socjologiem Andrzejem Ziemilskim „Wysiedlałem Horsta Bienka” (z 1988 roku). Wreszcie Piotr Zaczkowski opowiada historię reżysera teatralnego Konrada Swinarskiego i jego rodziny w 1945 roku. Numer zamykają stałe felietony Kadłubka, Karwata i Villqista. To niektóre pozycje ósmego numeru „Fabryki Silesia”, który można kupić w punktach sprzedaży prasy Empiku, Kolportera i Ruchu.            

            Wydawcą kwartalnika „Fabryka Silesia” jest Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, a numer wydano dzięki dofinansowaniu Samorządu Województwa Śląskiego.